Intervistë e Drejtoreshës së Përgjithshme të ISSH-së, znj. Vjollca Braho, dhënë në gazetën “Panorama”, të datës 26 dhjetor 2014

Kanë mbetur edhe pak ditë nga fundi i vitit dhe fundi I amnistisë për pensionet? Sa vetë kanë përfituar  nga kjo amnisti?

Është e vërtetë që kanë mbetur edhe pak ditë deri në përfundim të afatit të faljes së kamatvonesave për kontributet e sigurimeve shoqërore për të vetëpunësuarit në bujqësi dhe këto ditë të mbetura duhet të shfrytëzohen maksimalisht nga të interesuarit për të blerë periudhat e kaluara me kuotat e viteve përkatëse. Interesimi për tu siguruar është shumë lartë dhe nga ana jonë po punohet me orare të zgjatura edhe në ditët e pushimit me qëllim krijimin e lehtësirave për fermerët. Si rezultat I punës intensive në terren  të dhënat tona janë operative dhe nuk mund të deklarojmë një numër të saktë pa u mbyllur viti por ajo që mund tju siguroj është se numri është I lartë  dhe interesi në këto ditë është po ashtu  shumë I lartë. Për të ilustruar këtë gjë mjafton tju them se vetëm në një ditë janë paguar mbi 300 milionë lekë që është afërsisht sa plani I një muaji për këtë  kategori.  Të ardhurat e realizuara për muajin dhjetor deri më  datën 25, janë 2.94 miliardë lekë nda 491 milionë të planifikuar ose 598 përqind ndërsa realizimi vjetor deri në këtë datë është 5.87 miliardë nga 2.95 miliardë të planifikuara ose 199 përqind.  Nga ana jonë janë kontaktuar derë më derë mbi 110 mijë fermerë dhe pritshmëria deri në fund të vitit është për një rritje të numrit të të siguruave.

Sa kushton për një të punësuar blerja e një viti pune?

Më lejoni të bëj një sqarim në lidhje me faljen e kamatvonesave. Edhe në pyetjen tuaj por edhe nga kontaktet që kemi me qytetarët shpesh ngatërrohet falja e kamatvonesave. Kjo falje vlen vetëm për të vetëpunësuarit në bujqësi dhe jo për kategoritë e tjera të të punësuarve. Pra, të drejtën për të blerë periudha të kaluara me kuotën e vitit dhe pa paguar kamatvonesat e kanë vetëm të vetëpunësuarit në bujqësi për vetë veçorinë që ata kanë. Kjo kategori ka të drejtën e blerjes së periudhave të kaluara me kuotën e vitit duke paguara edhe kamatvonesat përkatëse të përcaktuarë në ligj në çdo kohë që ata munden. Ligjji ifaljes ju jep mundësinë e e mospagimit te kamatvonesave dhe pagimit vetëm të kuotës përkatëse. Në lidhje me pyetjen se sa është kuota për një vit, kuotat janë të ndryshme për çdo vit dhe nga viti 1994 deri në 2001 është për zonat fushore vetëm 1620 lekë dhe për zonat malore 980 lekë në vit. Në vitin actual është 33000 lekë në vit për zonat fushore dhe 25 300 mijë për zonat malore. Siç shihet nga këto kuota është shumë e leverdisshme pagimi I kontributeve sidomos në kuadër të reformës së re të pensioneve që lidh masën e pensioneve me kontributet e paguara. Një arsye tjetër se përse duhet të paguhen deri në fund të vitit është edhe fakti që duke filluar  nga janari I vitit të ardhshëm e drejta e blerjes së viteve të mëparshme do të ekzistojë por me kuotën e vitit pra me 33000 mijë lekë për zonat fushore dhe 25300 për zonat malore.

Deri sa vite mund të blihen me këtë falje?

Çdo i vetë punësuar që plotëson kushtet për këtë lloj sigurimi mund të blejë të gjithë vitet që I ka të pasiguruara që nga data 1 tetor 1993 deri në 31 dhjetor 2014. Pra, për personat që nuk janë siguruar kanë të drejtën të paguajnë 21 vite e tre muaj me një vlerë prej rreth 200 mijë lekësh për zonat fushore dhe 140 mijë lekë për zonat malore. Vlera e falur e kamatvonesave është rreth 120 mijë lekë për fermerët e zonave fushore dhe rreth 80 mijë për fermerët e zonave malore.

Cfarë dokumentash duhen të paraqiten për të përfituar faljen dhe ku duhet të drejtohen fermerët?

Dokumentat që duhen për të përfituar këtë falje janë një document që vërteton pasjen në pronësi të një toke bujqësore të dhënë sipas ligjit 7501 ose të blerë, kontratë qeraje  për marrjen e tokës, një document nga gjendja civile që vërteton që je banor I rrethit në të cilën është personi ka tokën si dhe një vërtetim nga pushteti local që vërteton që është kryer aktivitet bujqësor ose  blegtoral. Të gjitha këto dokumenta duhet të paraqiten pranë inspektorëve të sigurimeve shoqërore  që janë në çdo komunë të cilët janë në punë gjatë githë ditës me orar të zgjatur. Inspektorët pas verifikimit të dokumentacionit, lëshon një document që quhet urdhër veprimi I cili përmban gjeneralitetet dhe shumën që duhet të paguhetdhe vitet për të cilat paguhet. Me këtë document fermeri kryen pagesën pranë bankave të nivelit të dytë ose sporteleve të postës shqiptare. Në asnjë rast punonjësit e sigurimeve shoqërore nuk arkëtojnë vetë para por vetëm administrojnë dokumentat dhe mandate pagesat. Duke shfrytëzuar këtë intervistë ju bëj thirrje të gjithë fermerëve që të paguajnë kontributet e sigurimeve shoqërore pa kamatvonesë sepse është një mundësi e shkëlqyer. Gjithashtu, tëgjithë qytetarët që nuk plotësojnë kushtet për të paguar sit ë vetëpunësuar në bujqësi të mos tentojnë të paraqisin dokumenta të pavërteta apo të paguajnë kontribuete pasi këto contribute nuk do të merren në konsideratë për dhënien e përfitimeve nga sigurimet shoqërore.

Kush është ndryshimi pas datës 1 janar? Sa më shumëdo të paguhet?

Ndryshimi i vetëm pas datës një janar është masa e kontributit që do të paguhet. Masaqw do tw paguhet pas kësaj date do të jetë sa masa që është në fuqi në momentin e pagimit. Nwsw do tw paguhet psh viti 1994 pas 1 janarit shuma  është 33000 për zonat fushore dhe 25300 për zonat malore në vit. Diferenca për vitet e kaluara është e qartë. Nëse deri më 31 dhjetor 21 vjet e 3 muaj në zonat fushore mund të blihen me 200 mijë lekë, pas janarit kjo shumë do të jetë rreth 700 mijë lekë. Nëse një fermer nuk arrin të paguajë për të blerë vitet e kaluara, cfarë  ndodh pas 1 janarit?

Nëse një fermer nuk paguan deri në fund të vitit, do të humbë një mundësi të artë për të përfituar një pension të mirë me një investim të vogël. Pas 1 janarit nuk I humbet e drejta e blerjes së viteve të mëparshme por kostoja do të jetë më e lartë mbi tre herë në krahasim me sivjet. Më lejoni të shpjegoj, që falja e kamat vonesave nuk është bërë për të mbledhur disa para më shumë pasi nga pikpamja ekonomike nuk është në leverdi të skemës sepsë çdo pagesë e ulët do të kthehet në pension në të ardhmen. Kjo falje është bërë për tju ardhur në ndihmë fermerëve që të sigurohen dhe të perfitojnë pensione të qënësishme në të ardhmen. Parë në këtë këndvështirim ata duhet të paguajnë sot në kuota shumë të ulëta që të sigurojnë një jetë normale në moshën e tretë.

Cila është thirrja e fundit që ju dëshironi ti bëni fermerëve?

Thirrja ime për këto ditë që kanë mbetur nga kjo falje është që të nxitojnë të paguajnë kontributet sepse ato do tju kthehen disa fish në të ardhmen në formën e pensionit. Sepse mosha e pensionit vjen shumë shpejt dhe kur ajo të vijë nuk do të kenë mundësi të rrisin masën e pensionit të tyre. Gjithashtu, ju bëj me dije se punonjësit e sigurimeve shoqërore do të jenë në dispozicion të tyre deri në datën 31 dhjetor  pa orar dhe të gatshëm për tju ardhur në ndihmë me konsultime, shpjegime të nevojshme dhe ndihmë për pagimin e kontributeve.

Tags: